Platform Vakmanschap Jeugdprofessionals

Landelijk channel

Vraag

15 juni 2021
Profielfoto van Loraine Visscher
Universitair Docent Orthopedagogiek

“Wat heb jij als professional geleerd van jouw ervaringen met uithuisplaatsingen van kinderen/jongeren?”

Toelichting

Op 6 juli gaat de film 'Leren van ouders: het verhaal van Sahar' in première. In de film gaat Sahar in gesprek met een jeugdprofessional over hoe zij de uithuisplaatsing heeft beleefd. Na vertoning van de film volgt een panelgesprek met twee ervaringsdeskundigen (waaronder Sahar) en twee jeugdprofessionals. Wat kunnen we leren van ervaringen zoals die van Sahar? En wat is er nodig om deze te vertalen naar ons eigen professionele handelen?

In aanloop naar de première ben ik erg benieuwd wat jullie ervaringen zijn! En wat jullie daarvan hebben geleerd.

Wil je première en het panelgesprek bijwonen? Meld je snel aan via de onderstaande link.

Profielfoto van Renate Garrits
Renate Garrits
Casemanager Sociaal Wijkteam

Hallo Loraine,

Ik heb zelf kinderen uit huis geplaatst, maar ook op groepen gewerkt waar kinderen met een machtiging werden geplaatst. Ik zou hier inmiddels wel een boek over kunnen schrijven. Je maakt er zo veel mee en leert er ontzettend veel van.

Voor mij was het enorm helpend, dat ik al op groepen werkzaam was geweest voordat ik in de functie van jeugdbeschermer ging werken. Door direct met de jongeren te werken wordt je je o.a. bewust van hun leefwereld, netwerk en hun kijk op de hulpverlening. Je moet hiervoor wel het contact en het gesprek aangaan natuurlijk! Op de groep sta je meer naast de jongere en bij mij bestond destijds vooral het beeld dat de voogd/jeugdbeschermer van de jongere nauwelijks naar de jongere omkeek. Ze waren er nooit. Hoe moet de jongere dat dan wel niet hebben ervaren.... Wat doen die jeugdbeschermers/voogden nu eigenlijk?
Uiteindelijk wilde ik de andere kant zelf ervaren en vanuit mijn eigen overtuiging laten zien dat het ook anders kan. Wel dat contact en die aansluiting maken. Horen wat de jongere zelf wil. Etc.

Als jeugdbeschermer heb ik ervaren dat je een uithuisplaatsing niet zo maar inzet. Ik was mij zelf in ieder geval enorm bewust van de impact voor alle betrokkenen. Besluitvorming deed ik niet alleen, maar gebeurde multidisciplinair. Dat betekent dat je met collega's en een gedragsdeskundige de ontwikkeling van de jongere doorspreekt en afweegt. Hier zijn vanuit het NJI mooie richtlijnen voor die je als onderlegger kunt gebruiken. Mocht opschaling nodig zijn, dan is er de stap naar de jeugdbeschermingstafel of eventueel direct naar de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK). Ook hier vindt er weer onderzoek plaats en wordt er afgewogen of een uithuisplaatsing nodig is. Uiteindelijk is het de Kinderrechter die, na ouders, kinderen en de betrokken professional te hebben gehoord, een besluit neemt.

Ik neem zelf o.a. het volgende mee vanuit mijn ervaringen:
-De tijd en ervaring verandert soms onze inzichten. Wat nu verstandig lijkt, kan over 10 jaar anders zijn. We blijven ons als professionals ontwikkelen, behoeften veranderen en uitkomsten van onderzoeken kunnen tot andere inzichten leiden. Dat geldt zeker voor het uit huis plaatsen van jongeren. Hierbij wil ik wel de kanttekening maken dat de kans aanwezig is dat we niet alle uithuisplaatsingen gaan voorkomen. Soms kan het nu eenmaal niet anders. Het gaat dan niet meer om wat is het beste, maar om wat is het minst slechte in die specifieke situatie.
-Zie de jongere achter de problematiek. Waar komt gedrag vandaan. Wat wil de jongere. Wat wil het netwerk. Maar vooral waar liggen de krachten. Iemand is meer dan zijn problemen alleen.
-Wees open en duidelijk in verwachtingen, maar ook in afspraken. Wees duidelijk in wat je rol is en wat iemand van je kan verwachten.Zeg wat je doet en doe wat je zegt. Dat is zeker met 'weerstand' soms lastig, maar eerlijkheid duurt het langst.
-Ontdek waar de weerstand in zit. Is er wel sprake van weerstand of is het wantrouwen vanuit eerdere ervaringen. Zoek naar het gemeenschappelijk belang en een vorm van samenwerking.
-Neem het systeem mee. Bevraag hen, maar bespreek ook je zorgen en zeg wat je gaat doen.
-Indien je toch een uithuisplaatsing gaat uitvoeren, bereid deze goed voor! Maak met collega's een draaiboek (wie doet wat, adressen en telefoonnummers etc). Neem in je voorbereiding mee wat minst schadelijke plek is om een jongere op te halen (thuis, school etc). Bied ouders hierin ruimte om mee te werken, afscheid te nemen, spullen mee te geven etc. Geef hierin niet te snel op. Ouders hebben tijd nodig na een boodschap dat ze hun kind tijdelijk moeten afgeven. Het is normaal dat de emotie dan het verstand tijdelijk in de weg zit. Hou contact. Laat ouders weten als hun kind op de bestemming aan is gekomen en hoe het de eerste nacht heeft geslapen. Liefst zo snel mogelijk een bezoekafspraak inplannen etc.

En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Een uithuisplaatsing is ingrijpend voor alle betrokkenen, het kind, de ouders, maar ook de hulpverlening. Het is belangrijk om ons dit te blijven realiseren. Ik ben het verder met Petra eens dat het ongelooflijk belangrijk is om, naast de ouders, de betreffende jongere goed uit te leggen waarom het tijdelijk niet thuis kan wonen.

Profielfoto van Petra Gerrits
Senior maatschappelijk werker

Hoi,

Ik heb zelf geen kinderen uit huis geplaatst, wel het voortraject. Zelf heb ik als kind op een internaat gezeten. Vanuit deze ervaringen is het denk ik vooral belangrijk als kind te snappen waarom je uit huis moet. En dat natuurlijk lastig om dat goed uit te leggen aan een kind wat liever bij zijn ouders blijft.

Mij heeft het goed gedaan: ik kwam veel leeftijdsgenootjes met dezelfde achtergrond tegen en dat gaf meteen een hele grote vriend(inn)enclub. En die vriendinnen waren ook bijna zusjes/broertjes van me. Maar uiteraard heb je ook heimwee, vooral op speciale dagen, zoals mijn 1e verjaardag en ook nog ziek die dag ...

Het helpt ook enorm als je ouders erachter staan, maar het ook emotioneel kunnen steunen. Ook voor ouders heeft het heel veel impact om je eigen kind "niet op te mogen voeden" en als kind voel je feilloos aan, dat je ouders het ook moeilijk hebben.

Ik was nooit zover gekomen als ik niet uit huis was gegaan: Ik ben vanwege een lichamelijke beperking, slechtziendheid (wat nu trouwens "over is" in die zin: ik kan auto rijden en alles doen wat elk ander kan) uit huis geweest: op een reguliere school hoorde ik er niet bij: die jampotglazen werd door zowel volwassenen als kinderen raar tegen aan gekeken. Op het internaat was ik een van de populairste, 1 van de slimste, etc. En ik was niet de uitzondering.. iedereen had zo'n bril. Dus dan valt het niet meer op.

Je wordt als kind wel vlug wijs: je hoort van allerlei verhalen.

Mijn advies: heb vooral ook aandacht voor het verlies wat ouders hebben als hun kind uit huis wordt geplaatst. En bereid het samen goed voor.