“Ik zou je willen vragen om je good-practice in de samenwerking tussen onderwijs en zorg te delen! Wat heeft geholpen om samen tot een positieve uitkomst te komen?”
Toelichting
In de samenwerking tussen onderwijs en zorg hoor je meestal over de problemen waar je tegenaan loopt, zoals bijvoorbeeld dat onderwijs en zorg elkaars taal niet spreken, dat iedereen erg op zijn of haar eigen eilandje wil blijven zitten, dat professionals uit het onderwijs een andere werkhouding hebben dan professionals uit de zorg.....maar zit in die verschillen ook juist niet de kracht van de samenwerking?
Daarom ben ik benieuwd naar op welke manieren het wél lukt en goed gaat!
Motivatie
Als Verbinder bij Met Andere Ogen doe ik veel kennismakingsgesprekken, zowel met mensen die werkzaam zijn in het onderwijs als in de zorg. Bij beiden hoor ik heel erg die wens om tot samenwerking te komen! En ik hóór dan al wat er allemaal al wél goed gaat. Ik vind het daarom heel erg leuk om die goede voorbeelden hier te delen, zodat we met elkaar daar weer van kunnen leren!
Werkgebied
Ik werk zowel als Verbinder bij Met Andere Ogen als op mijn eigen thuiszittersinitiatief waar we thuiszitters een ontwikkelplek bieden.
Dag Paulien,
Ik maak graag een keer kennis om bovenstaande mondeling te bespreken.
Vanuit OZOverbindzorg verbinden wij het formele en informele netwerk rondom een inwoner/cliënt/patiënt/jeugdige, zodat men domein-overstijgend in een veilige omgeving met elkaar kan samenwerken, MET jeugdige/ouder.
Met vriendelijke groet,
Karin Jutten
Hallo Paulien,
Ik neem aan dat je met 'zorg' ook de jeugdgezondheidszorg bedoelt? Ik heb goede contacten met de scholen waarbij ik als jeugdarts ('schoolarts') betrokken ben. Op alle basisscholen waar ik werkzaam ben sluiten de jeugdverpleegkundige en/of ik aan bij de IZO's (interne zorgoverleggen), samen met IB-er, schooldirecteur en schoolmaatschappelijk werker (onderdeel van het gebiedsteam). Ook zijn we als jeugdarts betrokken bij het bovenschools MDO en op het VSO ben ik onderdeel van de zgn. 'commissie van begeleiding'. Daarnaast zie ik leerlingen van het VSO en Pro op school voor instroom- of indicatieonderzoeken en voer ik ziekteverzuimgesprekken met leerlingen (basisonderwijs, VO en MBO). Op alle scholen ervaar ik korte lijntjes met de zorgcoördinatoren, schoolmaatschappelijk werkers, gedragsdeskundigen (indien aanwezig), jongerenwerker (idem) en leerplichtambtenaren.
Ik merk niet dat we 'elkaars taal niet spreken'. Wel vernemen we dat school en ik (als verwijzer) vaak beperkt op de hoogte gehouden worden wanneer er elders een diagnostisch of behandeltraject ingezet wordt.
Dag Paulien
Wat helpt, is als hulpverlening geen uitspraken doet over school waar de ouders bij zitten, en hiermee ouders nog meer redenen geeft waarom hun kind niet naar school komt of doet zoals het doet, maar eventueel in een apart gesprek. Ook helpt het als hulpverlening zich er van bewust is dat een kind 5 dagen per week op school zit. Ten eerste heeft school daarom een groot belang bij intensieve samenwerking: ze zien het kind heel veel. Daarnaast heeft de school een plicht: het kind moet op school zijn en school moet daar met het gezin aan werken. Voor hulpverlening gelden deze verplichtingen niet. Zodra een kind of ouders geen hulpverlening willen ('geen hulpvraag hebben'), stopt de hulpverlening. Of de hulpverlener gaat na een gesprek van een uur weer weg. School stopt niet.
Daarnaast is het fijn als hulpverlening zelf contact opneemt met school zodat school niet voor de verrassing komt te staan dat er al een paar jaar begeleiding is zonder dat ze dat weten. Deze contacten kunnen het beste via de ondersteuningscoördinator lopen. Ik heb in het verleden te maken gehad met een hulpverleningsinstantie die standaard contact opnam met de school - dat is heel erg helpend.
Hoi Paulien,
Helemaal met je eens! Ik zou er zelfs voor willen pleiten dat er méér naar de expertise vanuit school geluisterd wordt door verwijzers, CJG of betrokken hulpverleners. De school ziet immers zó veel!!
En soms is het andersom: heeft de hulpverlening iets "ontdekt" waar de school/leerkracht iets aan heeft. Dan kun je gebruik maken van elkaars expertise, zonder op elkaars stoel te gaan zitten.
En die laatste zin van jou: die moeten alle hulpverleners in hun oren knopen denk ik!! Bied je hulp? Standaard (uiteraard met in achtneming van de AVH) contact opnemen met de school!!
Hai paulien, ik heb het nodig om een school echt neutraal te laten zijn wanneer een kind geen (of slecht) contact heeft met een ouder.
Soms merk ik dan dat het gesprek het beste gaat als ik ook contact leg met het bestuur.
Wanneer ze beide aan tafel zitten ontstaat er rust en visie om het onderwerp te bespreken en daarmee naast het kind te staan.
mooi Anita, hoe je een weg gevonden hebt in de lastige situatie wanneer een kind geen of slecht contact heeft met een ouder!
Beste Paulien,
Constructieve samenwerking kan alleen tot stand komen als er een open overlegvorm wordt gevonden, waarbij de centrumpositie van de school door de zorg wordt geaccepteerd en de zorg door het verlenen van aanvullend g beleid de gezinspositie tot z'n recht laat komen. De relatie school en gezin is een feitelijk gegeven maar komt helaas te weinig tot z'n recht als er zorg moet worden geboden.
Ook binnen de zorg spreekt men elkaars taal niet altijd. Vanuit het programma Organisatiegraad Paramedie kwam ik in aanraking met een aantal tools die je kunt inzetten om nader tot elkaar te komen. Iets laagdrempeligs kan er al voor zorgen dat mensen de ander beter begrijpen. Met iets kleins beginnen leidt tot beweging. Dat hoeft niet meteen in een hele regio. Als twee professionals (onderwijs en zorg) al eens samen in gesprek gaan (bijvoorbeeld met een tool of een wandeling in het bos) en hun bevindingen delen, beginnen zaken te rollen.
Hoi Bianca,
Dankjewel voor je antwoord. Wat goed dat het aspect van "elkaars taal niet spreken" aankaart. Ook dat houdt me bezig, tussen onderwijs en zorg, maar kennelijk ook bínnen de zorg tussen verschillende hulpverleners. Dus was ik wel meteen nieuwsgierig naar die tools waar je het over hebt.
Ik heb zitten zoeken op internet, maar ik kon die tools waar jij het over hebt niet vinden. Heb jij een link voor mij?
Groet Paulien
Beste Paulien,
Ik zal een aantal Tools downloaden vanuit het platform Organisatiegraad (dat is niet open toegankelijk). Dan nog de volgende tools:
https://www.zorgvoorbeter.nl/kennis-delen/tools/krachtenveldanalyse-samenwerkingsverband
Dat zijn maar twee van de tools die iemand kan gebruiken om het gesprek aan te gaan. Vaak komen professionals vanuit hun eigen referentiekader en expertise bij elkaar. We denken te weten wat de ander kan en doet, maar is dat ook zo? Soms werken we in een grijs gebied met overlap maar kijken moeilijk over schotten heen. Met de beste bedoelingen maar toch taakgericht.
Een tool/ gesprek om de gezamenlijke focus eens uit te spreken, om de ander eens enthousiast te horen vertellen over een cursus, kan het begrip voor elkaar vergroten.
De tools die ik nog download zijn er voor samenwerken in een netwerk. En dat is wat we in feite dagelijks doen met andere disciplines: we zijn kennisnetwerken in plaats van losse professionals. Als iemand dat benoemt, kan dat enthousiasmeren om samen de focus te leggen op écht samenwerken.
Groet,
Bianca
Dankjewel Bianca! Ik heb meteen alle tools van zorgvoorbeter in een bestandje gezet, zodat ze makkelijk terug te vinden zijn voor gebruik!!
Open minded naar elkaar luisteren, bevraag elkaar als je iets niet begrijpt. Neem ouder(s) en kind altijd serieus en onderzoek samen wat er wél mogelijk is. Dit betekent dat maatwerk essentieel is. Het gaat uiteindelijk om het kind, niet om wat jij als professional denkt dat goed voor hem/haar is.
Hoi Conny,
Dankjewel voor je antwoord. Maakt me tegelijkertijd heel nieuwsgierig naar het hoe: hoe neem je ouders en kind serieus, op welke manier? Hoe zorg je ervoor dat elke belanghebbende de open mind heeft om naar elkaar te luisteren en elkaar te bevragen als iets niet duidelijk is?
Groet Paulien
Dag Paulien,
Wat ik zelf in het onderwijs heb ervaren, is dat openheid, duidelijkheid, goede afstemming en heldere verwachtingen ervoor zorgden dat de samenwerking tussen onderwijs, jeugdhulp en ouders goed verliepen.
Dus bijvoorbeeld altijd iedereen in de cc van de mail zetten, elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen, een goede planning maken van afspraken en eventueel reminders sturen, checken of de informatie of uitleg tijdens een overleg voor iedereen helder is.
Ik hoop dat je hier wat aan hebt.
Groeten,
Hoda
Hoi Hoda,
Dankjewel. Ja, hier heb ik wel wat aan! Mooi om te zien wat je als voorbeeld geeft. Goede tip voor iedereen die met samenwerking tussen onderwijs, zorg en ouders te maken heeft!
Groet Paulien
Elkaars verwachtingen concreet uitvragen, hiermee voorkom je misverstanden.
Hoi Imke,
Helemaal mee eens. Heb je een verhaal, een voorbeeld dat dit ook daadwerkelijk gelukt is?
En als het gelukt is om elkaars verwachtingen concreet uit te vragen, hoe heb je dat dan aangepakt? Ben heeel benieuwd!
Groet Paulien
Hoi Pauline, Ja ik heb meerdere voorbeelden maar die allemaal te lang duren om uit te leggen hoe ik dat precies heb aangepakt maar ik denk dat de rode lijn is dat een directe communicatiestijl helpend is in samenwerking met onderwijs. Bijvoorbeeld als een school vraagt om ondersteuning bij een groep kleuters waar extra inzet op nodig is. Niet alleen vragen wat voor soort inzet, maar bespreek hoe een dag eruit ziet voor zo'n medewerker vanuit de wens van de school. Door hun beeld goed uit te vragen, kom je soms ook achter bepaalde verwachtingen die botsen zoals dat er geen klassenassistent op die groep gezet hoeft te worden als er jeugdhulp bij komt. Als je dat van tevoren al kan tackelen, voorkom je heel veel spanningen op de werkvloer. Ik herken dat scholen dat erg waarderen als je dit ook koppelt aan voorbeelden van andere scholen en wat daar werkend is. Hoop dat je hier wat aan hebt?
Dankjewel Imke!!
Jazeker, mijn vraag geldt ook voor de jeugdgezondheidszorg! Mooi wat je vertelt over het bovenschools MDO én vooral ook dat je betrokken bent bij ziekteverzuimgesprekken!!
En wat jij in je reactie beschrijft, dat behandelaars of bij diagnostiek de school én de jeugdarts beperkt op de hoogte gehouden wordt, klopt vaak.
Ik denk dat dit ook te maken heeft met de AVG. Wanneer wij een behandelaar in onderaannemerschap nemen voor de zorg die wij verlenen aan thuiszitters, moeten wij expliciet aan ouders toestemming vragen om de resultaten met de school e/of andere behandelaren te delen, en soms krijgen we die niet. Daar brengen we de jeugdarts en de school dan wel van op de hoogte, maar die -in onze ogen vaak oh zo belangrijke informatie van de behandelaar- komt dat niet bij school, SWV of betrokken arts terecht, behalve -als we ons goed aan de AVG houden- wanneer er gegronde reden is om het wél te delen.
Gelukkig krijgen wij die meestal gewoon wél en wordt alles in het MDO besproken!