In welke situaties deel je juist wel of geen informatie over gezinnen, hoe doe je dat en welke afspraken zijn hierover in je organisatie?
In het verleden heb ik ooit met 15 mensen om tafel gezeten over een gezin. Inderdaad OVER een gezin met politie, buurtwerker, school, schoolarts, therapeuten en mogelijk nog meer. Ik was uitgenodigd als jeugdbeschermer en kreeg als het ware de opdracht van deze groep mensen om het probleem van het gezin op te lossen. Ik was geschokt door wat ik hoorde van mensen die nog nooit een woord met dit gezin hadden gewisseld en allerlei informatie over het gezin met elkaar deelden. Bij nadere beschouwing ging dat vooral over hun eigen onmacht met betrekking tot dit gezin.
Er wordt veel informatie uitgewisseld tussen professionals, scholen en instanties. Lang niet altijd is het gezin hierbij aanwezig.
Waarom? Omdat het handig is, met het argument om allemaal op één lijn te komen.
In verband met de privacywetgeving is het vragen van toestemming als een formaliteit geregeld waarbij ouders dat meestal in vol vertrouwen geven.
Wat ik mezelf altijd afvraag: wat zijn de grenzen van die toestemming? Mag je met toestemming alles bespreken? In welke setting en met welk doel deel je informatie? En zijn we ons altijd bewust van 'hoe' we iets vertellen? Hoe praten we over het gezin? Houden we ons bij de feiten? En durven we collega professonials aan te spreken over de manier waarop zij over een gezin praten?
Het overleg met de 15 mensen is zeer pittig verlopen waarbij ik het gesprek heb verlegd van het gezin naar de manier waarop er over dit gezin werd gesproken en met welke informatiebronnen.
Met de voorzitter heb ik later een mooi telefoongesprek gehad over hoe om te gaan met dit soort casussen.
De andere kant zijn de ouders zelf.
Het komt regelmatig voor dat ouders mij vragen om school en instanties bij te praten over hoe het met hun kind gaat en vooral wat hun kind nodig heeft.
Deze verzoeken weiger ik pertinent. Ik stel ouders voor dat zij, wat wij besproken hebben en wat hun kind nodig heeft, zelf bespreken met de school of instantie.
Ouders schrikken hiervan en zeggen dat ze niet weten hoe zo'n gesprek te voeren en dat er toch niet naar hen geluisterd wordt.
Ik leg ze dan uit dat als ik het doe, we dan met ons allen in de onderlaag zeggen dat ouders het niet kunnen of willen, dat iemand anders het moet oplossen.
Dit verzwakt hun positie en leiderschap als ouder vind ik. We komen meestal overeen dat ik ouders coach in hoe zij zelf het gesprek kunnen voeren. We zetten op een rij wat belangrijk is en wat zij willen dat er bereikt wordt.
Zijn ouders erg boos op bijvoorbeeld school? Dan maak ik hen bewust hoe hun boosheid voor de andere partij is en dat ze dan meer energie steken in de relatie met de ander dan dat ze hun doel voor hun kind bereiken. Wanneer ouders zelf met school of de instantie in gesprek gaan, met mij als ruggesteun in plaats van het overlaten aan mij, versterkt hen dit.
Zij zelf en hun kind kunnen dan trots zijn.
We zijn ons niet altijd bewust wat onze positie is als professional en dat ouders zich daar erg klein door kunnen voelen.
Daarnaast vinden ouders het soms juist wel gemakkelijk als wij het woord voor hen voeren.
Voor ons ego en gevoel van competentie is het ook best lekker als wij problemen voor kind en ouder oplossen en bovendien gaat het vaak sneller.
De vraag voor mij is altijd: hoe dient dit de toekomst van kind en ouder?
Wat nemen we, met name ouders, uit handen als we hen toestemming vragen om in hun plaats informatie uit te wisselen?
Daarnaast is er voor mij de gewetensvraag: Is het altijd nodig dat wij gegevens uitwisselen en wat zijn dan de grenzen?
In de toelichting beschrijf ik mijn kijk op dit vraagstuk, mijn eigen ervaring en hoe ik daar tot nu toe mee om ben gegaan. Ik ben benieuwd hoe jij erover denkt, wat jouw ervaring is en hoe dit in jouw organisatie is geregeld.
Kerngroeplid, voormalig jeugdbeschermer, kindercoach en opvoedcoach en opleider voor professionals
