Platform Vakmanschap Jeugdprofessionals

Landelijk channel

Vraag

28 augustus 2023
Profielfoto van Jolien Sanders
Kerngroeplid

“Hoe zorgen jullie ervoor dat je tijdens een vakantie je eigen grenzen qua bereikbaarheid goed bewaakt?”

Toelichting

Vakantie is altijd een spannend onderwerp van gesprek met kinderen en gezinnen. Het idee dat je er echt even niet bent, is soms lastig voor hen.

Maar ook voor onszelf. Het kan soms best even duren om werk af te sluiten en je geen zorgen te maken over kinderen en gezinnen. Wat is jullie ervaring? 

  • Blijven jullie wel eens bereikbaar voor cliënten of collega's als je op vakantie gaat? Is daar ooit al gebruik van gemaakt en hoe was dat?
  • Hoe lukt het om werk af te sluiten? Hoe bewaak je daarin de grenzen?
  • Hoe stel je ouders gerust als zij zich zorgen maken zonder jouw hulp?
Motivatie

Veel collega's zijn onlangs op vakantie geweest en ik merk dat sommigen ervoor kiezen bereikbaar te blijven, soms alleen voor collega's (zodat ze om advies kunnen vragen), anderen ook voor ouders of jongeren. En dat kinderen/gezinnen wel eens mee in de denkbeeldige koffer mee worden genomen. Ervaringen en tips uitwisselen helpt mij om hier goed met collega's over te kunnen sparren.

Profielfoto van Marjan Colijn
Ambulant woonbegeleider

Ik werk in de ambulante begeleiding bij Gemiva. In ons team gaan we er van uit dat vakantie ook vakantie moet zijn. Dus telefoon uit en niet op de mail kijken. Op de telefoon zetten we een voicemailbericht wanneer we weer bereikbaar zijn, op de mail stellen we automatische antwoorden in. Plus verwijzing naar het telefoonnummer van kantoor. Op mijn werkwhatsapp wijzig ik mijn profielfoto in een vakantieplaatje. Mijn clienten hebben een vervanger of bellen naar kantoor.

Profielfoto van Paola van der Glas
Gezinshuisouder

Als gezinshuisouder is dit ook een herkenbare vraag.
Uit supervisie gesprekken heb ik geleerd, dat het niet helpend is om altijd 'aan' te staan. Jongeren hebben er meer aan als ik zelf ook voor mijn vitaliteit zorg.
Dus af en toe echt niet bereikbaar zijn (om er dan soms achter te komen, dat iets zich 'vanzelf' heeft opgelost).

Profielfoto van Jan Bergen
Vrijwilliger

Belangrijke dossiers overdragen.
Niet bereikbaar zijn, totdat je vantie voorbij is.

Profielfoto van Wietske Gorzeman
Beleidsadviseur Wmo

Hoi Jolien,

Zojuist heb ik ook nog een artikel over stress/burn-out en over het 'altijd aan staan' gelezen. Ik denk dat dit per persoon verschilt.

Ik heb in mijn vakantie behoefte om echt even helemaal uit te checken en niet met werk bezig te zijn. Zo kan ik pas helemaal opladen om na mijn vakantie aan de slag te gaan. Dus ik neem mijn werktelefoon niet mee op vakantie. Een aantal collega's hebben mijn privé nummers, dus als er echt iets aan de hand is (denk aan ernstig ziekte of overlijden van een collega) dan kunnen zij bereiken.

Succes!

Profielfoto van MARIA Houben
Ervaringsdeskundige

Ik weet niet anders dan altijd en overal bereikbaar zijn. (dag en nacht want in de nacht kunnen mensen net heel erg in de problemen komen en er is vaan niemand bereikbaar. Dan is het makkelijker om even tijd te besteden , veelal is dit een fractie als dat ik het dan overdag aan moet besteden. Veelal is dan redelijk snel het varkentje gewassen) De meeste mensen maken toch alleen maar echt in uiterste nood er gebruik van. Wel duidelijk aangeven zelfs even op een kaartje of zo, dat je van dan tot dan op vakantie bent. Maak er een leuke vakantie afbeelding bij dat werkt echt positief.

Profielfoto van Hetty Koenraads
Psychiatrisch Maatschappelijk Werker / Equine Assisted Therapist

Hallo Jolien,
Wat is jouw dilemma? Gaan cliënten mee in de denkbeeldige koffer, terwijl je dat niet wilt? Heb je een knoop in je maag als je naar jouw gevoel gezinnen aan hun lot over moet laten? Vindt je het lastig je cliënten gerust te stellen? Ervaar je een discrepantie tussen jouw visie en beleving en die van teamgenoten - en voel je je onzeker in je uitleg?

Groeten,
Hetty

Profielfoto van JP de Groot
Wijkteammedewerker

Ten eerste is vakantie wat mij betreft vaker niet, dan wel spannend. Na het lezen van de eerste zin dacht ik dan ook: 'oh jee, pas op voor invulling' Maar dat deed ik dus zelf, want las daarna dat het ook lastig is voor de hulpverlener. Ik denk dat het vaker lastig is voor de hulpverlener om afstand te nemen dan voor de klant. Die is vaak genoeg ook gewoon blij even niet iemand te hebben die meekijkt en zich met van alles bemoeit. Vaak geven ouders zelf aan niet in de vakantie af te willen spreken, of minder vaak of in ieder geval als ze weg zijn geen contact te hoeven. En dat is alleen maar goed, omdat dat verschillende positieve functies heeft. Ofwel gewoon even rust voor de klant, heel fijn... Of een periode van even zelf proberen en zien wat er gebeurd, heel empowerent en anders een opmaat naar een nieuw leermoment.
Als het lang bij je duurt om afstand te nemen van je werk dan is dat een teken om met jezelf aan de slag te gaan. Dan neem je het te serieus. Als je thuis op de bank zit of zelfs op een zonnebed aan een warm strand en je gedachten gaan nog naar je werk, dan heeft dat geen enkele zin behalve dat je jezelf gek aan het maken bent. Met die gedachten ga je niemand helpen. Gebruik dat moment dan maar om te zien waarom dat dit zo is en vooral om te onderzoeken waar dat vandaan komt. Wie ben jij daarin? wat probeer jij daarmee te bereiken? welke zorg/angst/die dan alleen maar over jou kan gaan (want die ander is daar helemaal niet) maakt dat je je weg laat nemen van het moment daar tijdens of op je vakantie? Wat er gebeurd er in jou? En blijf dan niet hangen in dat je je zorgen maakt over Pietje. Dat jij dat doet heeft op dat moment niets meer te maken met die klant op zich, maar hooguit met jou verhouding ertoe en waarschijnlijk vooral met jou eigen interne functioneren, met jouw diepere (waarschijnlijk nog) onzichtbare kwetsbaarheden die te weinig aandacht krijgen.

Ik ben doorgaans flexibel bereikbaar en dus ook wel (maar minder goed en minder snel) bereikbaar in de avonden en weekenden. Als ik het dan niet zie of hoor dan is dat jammer, maar helaas. Als ik het wel hoor of zie, dan maak ik een afweging of het op dat moment bij me past om te reageren of dat ik dat toch pas de maandag weer doe (dan zal ik sowieso zsm beantwoorden (maar ook dan kan dat door bv de agenda niet meteen zijn). In mijn vakantie is dit misschien nog het eerste weekend, maar ben ik weg dan neem ik mijn telefoon niet mee. Heb ik gewoon thuis vrije tijd dan kan het voorkomen dat ik een keertje kijk, maar de kans is groot dat mijn aandacht daar al snel niet meer bij is. Tenzij ik iets anders heb afgesproken.
Ik ben tijdens mijn vakantie niet zo van de vervanging, vanwege wat ik hiervoor als schreef. soms is het wel nodig en in mijn team is het een afspraak dat je een achterwacht benoemd in je voice/afwezigheidsmail. Dus doe ik dat, maar geef altijd aan dat dit alleen is voor zaken die echt niet kunnen wachten. En aangezien ik voor vertrek doorgaans alles bespreek en afhandel kan er eigenlijk weinig zijn wat echt grote aandacht vraagt. Alleen in crisisgevoelige zaken zorg ik voor meer overdracht, maar dus ook voor concretere aanwijzingen hoe met e.e.a. om te gaan.
Afsluiten lukt mij doordat ik wel heel betrokken ben, maar dingen niet te serieus neem. Ook met moeilijke zaken kan ik luchtig blijven, omdat men het helaas nog niet beter weet. Als dat wel zo was dan hadden ze dat gedaan. Ik kan dus niet anders dan ondersteunen en bijsturen naar een beter passende situatie of aanpak door bewustzijn te vergroten. Mijn zorgen, op ieder ander moment dan in direct contact met de klant of een andere betrokkene hebben doorgaans weinig zin, en dus probeer ik ze niet te volgen (nadat ik dus gedaan heb wat ik kan doen; en dat is zelden het probleem direct en volledig op lossen). Ook ik heb mijn grenzen en die bewaak ik door goed met mezelf af te stemmen. Door aanwezig te zijn in het moment. Dus te handelen als ik merk dat iets niet goed voelt, zodra dit speelt of zodra me dit achteraf alsnog duidelijk wordt.
Ik ben niet verantwoordelijk voor het geluk van mijn klant. Ik verantwoordelijk om hem te helpen en ondersteunen. Ik ben duidelijk in wat ik kan betekenen en dus ook dat ik soms vakantie heb. (vinden alle klanten eigenlijk altijd heel logisch). De klant is vrij om zijn eigen keuzes te maken; dus ook degene die hem ongelukkig maken. Doet hij dat in mijn vakantie, dan duurt het langer totdat ik er weer ben om dit te helpen inzichtelijk te maken.
Het geruststellen van ouders is eenvoudig. Ofwel ik maak me dermate zorgen dat ik een goede vervanger heb en dus is dat geruststellend. Of ik heb er wel vertrouwen in een deel dat. Vervolgens mogen ouders van mij eventueel voelen dat ze het spannend vinden. Niks mis mee. Ervaar het maar, onderzoek het en zie dat het ook weer veranderd. Ik ben vooral weer benieuw hoe zij zich na de vakantie voelen en wat dit voor aanknopingspunten geeft.

Profielfoto van Mirjam Damen
Ervaringsdeskundige

Dag Jolien,

Vooral in je achterhoofd houden, dat iedereen misbaar is..............
Dit klinkt misschien wat vreemd, maar ik weet uit ondervinding, de wereld draait door ook als je heengaat.
Bovendien is het voor iedereen belangrijk om momenten in te bouwen, dat je kunt opladen.
Gedurende de periode dat je mensen terzijde staat, mensen altijd bevestigen in hun eigen kracht en vindingrijkheid, tracht hen zelf de autonomie te laten behouden! (minder afhankelijk te maken, van ons)
Ook een buurvrouw/man, vriend/vriendin huisarts kan mogelijk iets betekenen....
Hoe kun je dan voor de achterblijvers zorgen? zorg dat de website van je organisatie, goed bekend is. Zodoende kunnen mensen toch bij veel informatie komen.
En bij mensen waarvan je denkt, daar zou het mis kunnen lopen, misschien een collega over hen inseinen?
En ook je eigen kinderen al van jongs af aan leren, dat mama/papa, "er even niet is ", kinderen mogen zich vervelen, mogen/moeten leren eigen oplossingen te vinden......
Mirjam Damen, ervaringsdeskundige bij Balans, www.balansdigitaal.nl

Profielfoto van Esther Hoekstra
Coach, trainer & ontwikkelaar

Hallo Jolien,
Herkenbaar vanuit mijn oude werk; toen nog werkzaam in het gebiedsteam. Momenteel ben ik als coach aan de slag van jongvolwassenen en dertigers en dit fenomeen, bereikbaar zijn in vakanties of weekenden, kom ik regelmatig tegen.
Belangrijk om te achterhalen wat de reden is dat ze bereikbaar willen blijven. Wat als ze niet bereikbaar zijn en geen advies kunnen geven aan ouders of collega's? Wat voor gevoel geeft hen dat en wat hebben ze nodig om niet met dat gevoel rond te lopen?

In mijn oude team hadden we allemaal een buddy. 2 collega's die goed op de hoogte waren van elkaars zaken/gezinnen waardoor er sowieso al veel gedeeld kon worden, ook als het geen vakantie betreft.
Een aantal weken vooraf aan de vakantie werk je samen toe naar een afronding wat goed voelt. Soms droeg ik een gezin over in de vakantie periode. Dit was uitzonderlijk. Voor elke vakantie maakte ik mijn vakantieweken kenbaar bij de gezinnen en ging in overleg hoe het gezin zonder mijn hulp de vakantie overbrugt. Soms betekende dit dat zij een familie lid als achterwacht hadden, soms stelden we duidelijke afspraken op met het hele gezin.

Het blijft maatwerk, ook voor collega's. Voor de één geeft het juist meer rust als er af en toe wat contact is met het gezin terwijl de ander pas uitrust als er helemaal geen contact is.

Succes!

Profielfoto van Annet Groenenstein
Ambulant hulpverlener met rol: Voorlichten, Voorbereiden en Onderzoeken (VVO) van aspirant pleegouders

Als ik vakantie heb, heb ik ook echt vakantie en dat vind ik alleen maar meer dan gezond, is belangrijk om te doen.
Tegenwoordig mis ik inderdaad het structurele overleg, het meekijken en denken met elkaars gezinnen enz. Lang niet overal zo hoor, maar als collega's kun je ook iets voor elkaar betekenen in de zin van tijdelijk overnemen, bewaken, zodat de ander echt even vakantie kan nemen. We staan in 24 uur al veel te veel, te lang en eigenlijk bijna altijd aan, vakantie is belangrijk om het vol te kunnen houden.

Dit in het kort....

Profielfoto van Suzan Möller
Gedragswetenschapper/psycholoog

Hoi Jolien, mooie vraag!
Ik denk dat je altijd je werk zou moeten doen op een manier dat je weg kunt of er iets onverwachts kan gebeuren en het gezin, dat een beroep doet op professionele hulp, daar niet onder leidt. Dat wil zeggen: dat er bijvoorbeeld altijd een collega ook op de hoogte is van relevante informatie en dat informatie ook vindbaar is (bijvoorbeeld in clientendossier), dat ouders een tweede aanspreekpunt hebben of weten waar ze terecht moeten als ze dat nodig hebben. Dat hoeft allemaal niet tot op alle details, maar wel goed om dat vanaf het begin van een behandel-of begeleidingstraject in te bouwen, zodat een gezin niet afhankelijk is van 1 persoon.
Maar het moet m.i. ook weer niet zo zijn dat alles dan vastgelegd moet worden, zodat iedereen (het secretariaat of een robot) het over kan nemen. Want het contact en de professionele persoonlijke relatie doen er toe.