“Hoe betrek ik de ouders bij de behandeling van mijn cliënt (16 jaar+) en hoe behoud ik tegelijkertijd de vertrouwensband van de jongere?”
Toelichting
Bij hulpverlening aan kinderen in de puberleeftijd zijn de ouders misschien niet meteen in beeld. Maar ouders zijn belangrijke samenwerkingspartners bij de behandeling van een jongere. Als een jongere aangeeft dat zijn ouders niet geïnformeerd mogen worden, is dat zijn goed recht, en is de hulpverlener daaraan gebonden. Dat is het juridische kader.
Maar wat doe je als de veiligheid van de jongere in het geding komt, bijvoorbeeld bij ernstige psychische klachten zoals suïcidaliteit?
In zo’n situatie wordt veel van mij gevraagd als hulpverlener: hoe behoud ik het vertrouwen van de jongere én betrek ik de ouders?
Heeft iemand daarvoor goede tips?
Motivatie
Deze vraag is ons voorgelegd door een professional die hiermee in de praktijk te maken mee heeft gehad. Hij wil graag van anderen horen hoe zij omgaan met het dilemma van enerzijds het vertrouwen behouden van een jongere en anderzijds het betrekken van ouders bij de hulpverlening. Zijn wens is om hierdoor tot andere inzichten te komen. Omdat openlijke plaatsing van zijn vraag mogelijk privacygevoelig ligt, hebben we in overleg gekozen om deze vraag namens hem te plaatsen
Beste Saadia,
Op de zorgboerderij zien we regelmatig jongeren die hun gemoedstoestand/gedachten met je delen in vertrouwen. Je wil dit vertrouwen niet beschamen om de band niet te verliezen. Je hoopt wel dat ze het toch delen met hun ouders/verzorgers of hun behandelaar. Je benoemt altijd het belang hiervan en komt er ook op terug live of via de app bv.
Ouders kan ik hierin ondersteunen om het als onderwerp te nemen tijdens de intervisieavonden. Hoe kun je ervoor zorgen dat jullie relatie meer open wordt? Hoe versterk je de onderlinge band?
Ze krijgen dan tips van andere ouders hoe hier mee om te gaan.
Ik doe ook intervisie met de deelnemers waarin ze dit in het intervisie groepje ook naar voren kunnen brengen.
Vanuit de intervisie maken we dan afspraken, veelal appen we deze afspraken dan samen door naar de betreffende ouder. Doordat ik 7 dagen per week bereikbaar ben voor ouders en deelnemer kan ik dit proces ook vervolgen. Ik zie hier goede resultaten van. De oplossing komt veelal vanuit de deelnemer die het moeilijk vindt dit naar zijn/haar ouder[s] te verwoorden. Ze willen wel, maar weten niet hoe. Ik ondersteun hierin. Als de opening er eenmaal is gaat het later meer vanzelf.
Mijn voordeel is dat ik ouders en deelnemers vaak al jaren ken, met beide een vertrouwensband heb opgebouwd
Dat is de kracht van de zorgboerderij. Zelfs wanneer ze al jaren weg zijn van de zorgboerderij kan ik op afstand nog ondersteuning bieden aan zowel ouders als deelnemer.
Nu moet ik wel aangeven dat ik de enige zorgboerderij ben waarbij we intervisie voor ouders en deelnemers opgepakt hebben. Intervisie voor ouders doe je in je privé tijd. Ik heb hiervoor gekozen omdat het voor mij persoonlijk heel veel meerwaarde biedt. Je komt veel meer te weten van het systeem waarin de jongere opgroeit en je hoort veel meer van de jongere zelf omdat ze problemen herkennen van leeftijdsgenoten.
Hoop dat je hier iets aan hebt..
Hallo Saadia,
Wanneer je een jongere of kind wil helpen kan je niet anders dan deze zien als dochter of zoon van haar of zijn ouders. Een kind zonder ouders bestaat niet. Het gaat erom dat je zowel betrokken bent met de jongere als ook oordeelloos de ouders in je hart sluit. Juist wanneer de jongere problemen met de ouders heeft of zelfs slachtoffer lijkt te zijn van de ouders, helpt het niet om oordelen over de ouders te hebben (ook al spreek je ze niet uit!).
Zolang een kind nog niet volwassen is, is het loyaal aan de ouders, ook al zegt de jongere het tegenovergestelde. Jij kan enorm veel ruimte bieden aan die jongere door al-partijdig te zijn en de ouders ( ook je eigen!) in je hart te sluiten zolang de jongere boos/teleurgesteld/slachtoffer is op haar of zijn ouders. Dan neem jij bij wijze van spreken de loyaliteit aan haar/zijn ouders even in bewaring, zolang de jongere bezig is te verwerken wat er is, zonder gehinderd te worden door een onbewust intern loyaliteitsconflict.
Je kan dit zelf ervaren: stel dat je mij in vertrouwen zou nemen als jongere en je zou je hart luchten over wat je ouders je allemaal aangedaan hebben. En ik zou reageren met:
“Zolang jij boos bent op je ouders, geef ik ze een plek in mijn hart”. Voel wat er intern met je gebeurt.
En nu een andere reactie:
“Wat een rot ouders heb jij!”.
Voel u wat er intern met je gebeurt.
hartelijke groeten,
Bibi Schreuder
Auteur van ‘Ik ben kind, dus ik voel waar mijn ouders zijn’.
https://www.hetnoorderlicht.com/ik-ben-een-kind/
Nu ook als e-boek!
Hallo Saadia,
Allereerst beloof ik niet dat ik nooit iets met ouders deel of bespreek.
Wel beloof ik dat ik dit nooit zal doen zonder dat de jeugdige dit weet. Ik vraag ook hoe iemand het fijn vind dat ik het vertel en zal daar zo veel als mogelijk rekening mee houden.
Vooral met die leeftijd kan je prima gesprek houden en uitleg geven waarom je als hulpverlener ook je eigen beslissingen moet nemen. Doe dit in ieder geval nooit alleen. Om een heel systeem te begeleiden heb je mijns inziens altijd meerdere hulpverleners nodig. Ik vind zelf "beschermjassen" een mooie manier om ernaar te kijken en mee om te gaan.
Alle succes
Anita
Als het gaat over een route via de Jeugdwet: vanuit die wet heeft de gemeente allereerst als plicht op de betrokkene de mogelijkheid tot het maken van een familiegroepsplan (FGP) aan te bieden. Slechts en uitsluitend als betrokkene heeft aangegeven dat die dat NIET wil, mag de gemeente verder gaan met het maken van een hulpverleningsplan (en dat natuurlijk volgens de vier stappen uit de jurisprudentie). Die plicht geldt trouwens ook voor de GI en de rechter, behoudens gevaarlijke situaties obvsl.
Het FGP is in de jeugdwet terecht gekomen, juist voor situaties als deze, waarin dwang of drang averechts kan gaan werken en je als professional eigenlijk aan (sociale) veiligheid en het opbouwen van een netwerk wilt gaan werken.
Je laat daarmee de regie -of het pedagogisch verantwoorde equivalent daarvan- bij de betrokkene zelf, terwijl er wel wordt gewerkt aan het netwerk dat in zichzelf al een deel van de oplossing is.
Er zijn meer varianten op het FGP, zoals JIM, buddysystemen etc. Het FGP is echter het enige wettelijke instrument (met productcode en vergoedingsplicht, hoera!) dat trouwens maar weinig gemeenten echt goed ingebed hebben omdat ze bang zijn dat er lange zonvakanties in komen te staan, wat na ongeveer nooit gebeurt. Er zijn er geloof ik pakweg 20.000 gemaakt intussen.
Ik zou je aanraden eens te gaan grasduinen op de site van de EigenKrachtCentrale, die gespecialiseerd is in de werking van het FGP en een goede kennisdeler is. Vooral het "Witboek" is een prima tekst voor gemeenten, hulpverleners en inwoners. Werkt trouwens ook prima icm passend onderwijs, mocht dat ook nog voorbijkomen. Scholen zitten erg te wachten op een aanpak die werkt. Dit is er eentje.
Hallo,
Ik ben zelf jeugdverpleegkundige op een voortgezet onderwijs school. Hier heb ik veel te maken met 16+ jaar.
Als je vooraf al weet dat de informatie te heftig is en er een volwassenen bij moeten worden betrokken, vertel ik
dit eerlijk aan het begin van het gesprek.
Als ik bel naar ouders/volwassene doe ik dit het liefst samen met de jongere, zodat ze horen wat ik verteld. Of ik bespreek vooraf wat ik kan en mag delen vanuit de jongere. Ook laat ik wel eens de jongere eerst zelf thuis het verhaal vertellen en dan kom ik er bijvoorbeeld een week of twee week later op terug en dan bel ik met ouders. Zo geeft ik de jongere een stukje eigen verantwoordelijkheid, wat je kan en mag verwachten op deze leeftijd.
Ik heb laatst ook een scholing gehad weer over ervaringsdeskundigen mbt huiselijk geweld. Dat door het delen van informatie vanuit de hulpverlener het huiselijk geweld toenam. Ik denk bij weigering van delen met ouders altijd goed is om door te vragen waarom en hoe.
vriendelijke groeten
Maria Warner
Als je client echt niet wil dat je contact met de ouders legt, moet je dat respecteren.
Alleen een zwaarwegend belang b.v. een gevaar voor de client ontslaat je van het houden van je beroepsgeheim.
Hallo Sadia,
Een open gezamenlijk gesprek waarin ieder zijn of haar beleving kan vertellen door het stellen van de juiste open vragen. Eenieder is respectvol naar elkaar.
Operatie geslaagd patient overleden. Het juridische perspectief kan het bewustzijn als HV vernauwen. Uitgaande van suicidale neigingen is er geen excuus om ouders niet te betrekken. Ook als dit ouders zijn die mogelijk onveiligheid vergroten. Vanuit het brede sociale perspectief is het dan werken aan (gevoel van) veiligheid en vertrouwen met mogelijk een familielid of ander vertrouwd persoon uit de nabije omgeving.
Vanuit de stel dat de jongere zijn leven neemt: kan jij dan aan de ouders jouw handelen verantwoorden?
Een cliënt wil niet voor niets dat zijn/haar ouders ingelicht worden. Ouders kunnen belangrijk zijn bij de behandeling. Mits het probleem niet veroorzaakt wordt door de ouders, dan vind ik het gevaarlijk. Ik denk dat het hoe dan ook belangrijk is duidelijk te krijgen wat de oorzaak is van het psychisch lijden van de cliënt. Als dit niet de ouders zijn dan volledig open zijn naar de client.
Ik zou met de jongere het gesprek aangaan om te kijken wat maakt dat hij niet wil dat dit gedeeld wordt. Vanuit oprechte interesse en nieuwsgierigheid. Daarnaast zou ik ook jou eigen visie delen. Waar maak jij je zorgen over, wat maakt dat jij het noodzakelijk vindt dat dit gedeeld wordt met ouders. De leeftijd 16+ maakt dat dit juridisch anders ligt, maar deze kwestie speelt ook bij 16- mbt vertrouwen. Wat ik van ervaringsdeskundigen heb geleerd is dat het vertrouwen vaak niet geschaad wordt als je duidelijk communiceert wat maakt dat jij je zorgen maakt, welke stappen je gezien de veiligheid moet ondernemen & de jongere betrekt in deze keuze. Zie de jongere en zijn behoeftes. Oja en bespreek je dillema ook met je collega,s. We handelen vanuit onze eigen normen en waarden, dus het is altijd handig om te kijken hoe anderen hier tegen aan kijken m.b.t wat echt gedeeld moet worden met ouders en wat niet qua veiligheid.
Hallo Saadia
Wellicht zou een informele mentor hier behulpzaam kunnen zijn. Volgens de JIM methode kan een jongere een eigen mentor/ vertrouwenspersoon kiezen die betrokken kan zijn op het hulpverleningsproces.
Deze JIM zou dan ook met de toestemming van de jongere het contact met de ouders kunnen onderhouden, zodat het vertrouwen in de professional niet in gevaar komt.
Groet,
Robert van Baast
Je zit hier in de duivels dilemma.
Jongeren van 16+ hebben zelfstandig beslissingsrecht over hun (medische) behandeling.
Dit betekent, juridisch, dat er zonder toestemming van het kind, geen informatie uitgewisseld mag worden met de ouders.
Dit betekent dus dat je het gesprek in moet gaan met de jongere als zijnde een volwassene. Haar zelf verantwoordelijk maken voor haar eigen behandeling, waarbij, als zij dat wil, de ouders betrokken kunnen worden.
Dus:
Het gesprek met de jongere ingaan.
Jou dillema's voorleggen,
Samen zoeken naar oplossingen
Schriftelijk, per keer, toestemming vragen om contact met de ouders,
Dit contact liefst samen met de jongere.
Heel transparant zijn naar de jongere toe.
Mijn eerste ingeving is een 2de professional/case manager betrekken bij de casus die het contact met de ouders heeft en duidelijk verwachtingen aangeven/kaders schept en ze erbij betrekt. Doordat deze geen gesprekpartner is van de jongere komt deze nooit in de spagaat te zitten van wat wel of niet gedeeld kan worden. Natuurlijk zitten hier voor en nadelen aan maar zo hou je het werkbaar ook voor de professional lijkt me. Daarnaast wordt het inzetten van 2 prof's mbt het financiële plaatje mogelijk een uitdaging.
Beste Ivonne,
Hierdoor komt naar mijn mening de veiligheid van de jongere in het geding en zal vertrouwen geschaad worden.
Dus fijn en werkbaar voor de professional maar niet voor deze jongere…
Altijd eerst met de jongere het gesprek aangaan om idd (@Mariska) te kijken wat maakt dat hij niet wil dat dit gedeeld wordt.
Presentiebenadering betekent voor mij s p r e i d i n g en oprecht gezamenlijk perspectieven zoeken. Met als doel een win win situatie. 💛❤️💚🧡💜💙🖤
Ervaringsverhaal
Vanuit de praktijk is de ervaring dat het FGP nog niet op de radar staat bij veel gemeenten en hulp/zorgverleners. Binnen mijn doelgroep (FASD) zie je vaak een spanningsveld onstaan en sterke verschillen van visie tussen ouders en professionals om de jongere heen, doordat professionals de problematiek en het lagere functioneren van deze clienten niet goed zien, en ouders daardoor niet goed gehoord worden en het kind in bescherming moeten nemen tegen structurele overvraging vanuit school of hulpverlening/zorg (waarbij deze jongeren zichzelf sterk overschatten en niet in staat zijn zelf hun zorgbehoefte aan te geven). Ik raad dan ook altijd ouders aan om een FASD informed FGP op te stellen (om samenwerking en communicatie met ouders te borgen tot in de volwassenheid van client), waarbij ik merk dat dit ook voor veel professionals een nieuw concept is. Hier is dus i.d.d. nog flink wat terrein te winnen in de samenwerking en afstemming met ouders/verzorgers, specifiek in die gevallen waarbij het kind in sociaal emotioneel opzicht op een veel jonger niveau functioneert dan de biologische leeftijd en echt toegewezen is op anderen om de zorgvraag helder te krijgen. En waardoor secundaire problematiek en handelingsverlegen worden van de omgeving voorkomen kan worden.